Uitzending op Omrop Fryslân
Een jaar wachten op psychologische zorg: “Dat is heel naar en doet zeer”
De wachtlijsten bij ggz-instellingen zijn lang. Ook bij de psychologen en psychiaters van KieN in Sneek. Daar staan nu meer dan honderd volwassenen op de wachtlijst, die meer dan een jaar moeten wachten op een behandeling.
“Wij moeten tegen mensen zeggen dat we geen budget hebben om ze aan te nemen.” Het is een vreemde situatie voor Elbert-Jaap Schipper. Hij is psychiater en directeur zorg bij KieN. Er melden zich genoeg potentiële werknemers aan om de lange wachtlijsten weg te werken, maar er is geen geld beschikbaar om het uit te voeren.
“De zorgverzekeraars verdelen het budget”, zegt Charlotte van der Wall. Zij werkt als psycholoog en directeur zorg bij KieN. “Ze maken dus potjes voor elke organisatie, terwijl de mensen zelf kiezen. Dan krijg je soms een potje dat leeg is, terwijl er wel mensen naar je toe komen. Dat is bij ons het geval. Terwijl andere organisaties geld over hebben.”
Vroeger waren de regels wat losser. Dat is geschrapt, omdat sommige zorgaanbieders dat vertrouwen misbruikten. “Als er iemand misbruik maakt van een bepaalde regeling, dan komen er meer regels en meer controle. Zo is eigenlijk onze samenleving overspannen aan het worden van alle regels.”
Je leest de dossiers en het zijn schrijnende verhalen.Elbert-Jaap Schipper, psychiater
En dus zit er voor Schipper momenteel niets anders op dan mensen naar de wachtlijst verwijzen. “Dat is vreselijk om te doen. Het gaat om mensen met complexe problematiek. Dat zijn mensen die vaak al ergens anders zijn geweest en daar niet de behandeling hebben gekregen die ze nodig hebben. Je leest de dossiers en het zijn schrijnende verhalen. Het is echt heel naar en het doet zeer om ze een jaar lang te laten wachten.”
De mensen die zich melden, zijn juist mensen die denken dat er eindelijk licht aan het eind van de tunnel is. “Nu is het inmiddels wel bekend dat we een wachtlijst hebben. Ze horen het vaak al meteen van de huisarts, maar toch kiezen ze ervoor om bij ons op de wachtlijst te komen. Het spreekt ze aan wat we kunnen bieden, dus dan maar dat jaar wachten.”
Van der Wall en Schipper maken zich vooral zorgen om jongeren tussen de 18 en 25 jaar op de wachtlijst. Die worden meegeteld als volwassenen.
Schipper: “Het probleem is dat zij nog in een heel belangrijke fase van hun leven zitten. Op allerlei manieren ben je je dan aan het ontwikkelen. Als het dan misgaat, heeft dat gevolgen voor de rest van je leven. Als je dan mensen op het goede spoor kunt zetten, hebben ze daar profijt van gedurende de rest van hun leven.”
Uit onderzoek blijkt ook dat in die jaren de meeste mentale problemen ontstaan. Toch kunnen de jongeren niet zomaar voorrang krijgen. “Het wordt heel lastig als je moet beslissen wie je voor laat gaan. Dan krijg je zeer ingewikkelde discussies over wat nu ernstiger is en wie het eerst zorg nodig heeft.”
Drie oplossingen Binnenkort komen een Tweede Kamerlid en drie leden van Provinciale Staten op werkbezoek bij KieN in Sneek. Van der Wall wil dan graag drie mogelijke oplossingen bespreken met de politici: 1. Meer budget voor jongeren van 18-25. "Dat is een goede investering in onze samenleving. Dat zijn de mensen die de toekomst hebben. Zij moeten als losse doelgroep gezien worden, aangezien ze in die belangrijke ontwikkelfase zitten." 2. Meer vertrouwen in de zorgprofessionals. "Het beleid komt nu meer voort uit wantrouwen. Minder regels, want nu wordt vaak achter een bureau besloten hoeveel zorg iemand nodig heeft. Ik heb nog nooit iemand behandeld die het niet nodig heeft. Dat doet niemand. Misschien een enkeling, maar daar moet je geen regels op baseren." 3. De budgetten opnieuw verdelen. "Koppel het budget aan de mensen zelf, zodat mensen zelf kunnen bepalen welke zorg ze waar willen. Koppel het dus los van de instanties en laat de zorgnemer bepalen."
Bron: Omrop Fryslân Casper Slotboom